فلزات سنگین به عنوان یکی از آلاینده های مهم محیط زیست مطرح هستند که به دلیل عدم تجزیه¬پذیری بیولوژیکی، از طریق ورود به زنجیره غذایی مشکلات جدی برای سلامت انسان ایجاد می کنند. در این میان سرب به دلیل کاربردهای فراوانی که در صنایع مختلف مانند تولید باطری، آبکاری، تولید رنگ، تولید مهمات و غیره دارد مهم-ترین جایگاه را در بین فلزات سنگین دارد. ورود فاضلاب و حتی پساب تصفیه شده این صنایع به منابع آب منجر به ورود یون های سرب دوظرفیتی (Pb (II)) به آب آشامیدنی می شود که این آلاینده را به یکی از مهم¬ترین نگرانی های سازمان بهداشت جهانی (WHO) تبدیل کرده است. یک روش معمول جهت حذف یون های Pb (II) از آب، جذب (Adsorption) می باشد که با استفاده از جاذب های مختلف قابل انجام است. در این مطالعه که توسط محمدرضا وصالی ناصح، مسعود وصالی ناصح وپگاه امیری به صورت مرور سیستماتیک (systematic review) انجام پذیرفت کلیه مطالعات مبتنی بر جذب در طول سالهای 1991 تا 2020 (1720 مورد)، که از نانولوله های کربنی (CNT) به عنوان جاذب یون های سرب استفاده کرده بودند، مورد بررسی قرار گرفتند و پس از پالایش و حذف موارد تکراری، از بین 202 مطالعه باقیمانده، شرایط آزمایشگاهی و عملیاتی فرایند جذب شامل pH ، دما ، غلظت اولیه آلاینده، مقدار جاذب، قدرت یونی، زمان تماس و همچنین ظرفیت بازسازی جاذب در هر یک از مطالعات استخراج گردید.
تقریباً در همه مطالعات، آزمایش های جذب در دمای اتاق انجام گرفته بود. البته افزایش دما منجر به نرخ جذب بالاتری می شود. بیش از 47 درصد مطالعات، pH مطلوب را بین 6 الی 7 تعیین و گزارش کرده اند که pH بالاتر منجر به ترسیب فلز می شود. علاوه بر این، افزایش غلظت اولیه، ظرفیت فرایند جذب را بهبود می بخشد. اکثر مقالات (2/42 درصد) از مدل ایزوترم لانگمویر استفاده کرده اند که نشان می دهد جذب سرب در سطح CNT یک فرایند همگن و تک لایه است. علاوه بر این، حدود 6/42 درصد از مطالعات، سینتیک جذب را با مدل شبه درجه دوم (pseudo-second-order) توصیف کرده و جذب شیمیایی (chemisorption) را به عنوان مرحله محدود کننده سرعت پیشنهاد کرده اند. در نهایت، این مرور سیستماتیک نشان داد که کامپوزیت های CNT جاذب های امیدوارکننده ای برای حذف سرب از محلول¬های آبی هستند.
نتایج حاصل از این تحقیق در نشریه بسیار معتبرjournal of cleaner production با ضریب تاثیر 9.297به چاپ رسیده است.